Γιατί το παιδί μου έχει μικρό κεφάλι; Πως αντιμετωπίζεται μέσω της Εργοθεραπείας;


ΟΡΙΣΜΟΣ

Μικροκεφαλία ορίζεται ως η μείωση της περιμέτρου της κεφαλής. Αυτή η κλινική διαπίστωση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ένα άτομο έχει μια σημαντική μείωση του όγκου του εγκεφάλου(Woods, 2004). Και χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:

  • Πρωτοπαθείς όπου ο εγκέφαλος αποτυγχάνει να αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και
  • Δευτεροπαθείς όταν ο εγκέφαλος έχει το αναμενόμενο μέγεθος στην γέννηση αποτυγχάνει να αναπτυχθεί στη συνέχεια(Arelí, και συν., 2013).

ΑΙΤΙΑ

Η μικροκεφαλία μπορεί να είναι οικογενής και να μην προκαλεί ανησυχία, αλλά επειδή η οστεϊκή ανάπτυξη του κρανίου γίνεται ως απάντηση στην αύξηση του εγκεφάλου, συχνά υποδεικνύει περιορισμό στην αύξηση. Πολύ σπάνια, η μειωμένη ανάπτυξη της κεφαλής οφείλεται σε πρόωρη σύγκλιση των ραφών του κρανίου(κρανιοστένωση)(Abuelo, 2007).

Οι αιτίες της μικροκεφαλίας είναι:

  • Περιορισμένη αύξηση του εγκεφάλου
  • Περιγεννητική προσβολή του εγκεφάλου
  • Γενετικά σύνδρομα συχνά σχετιζόμενα με μαθησιακές δυσκολίες
  • Νευροεκφυλιστικές καταστάσεις
  • Κρανιοστένωση(πολύ σπάνια)
  • Συγγενείς λοιμώξεις
  • Λήψη τοξινών κατά την διάρκεια της κύησης από την μητέρα(π.χ. αλκοόλ)
  • Μηνιγγίτιδα
  • Υποτροφία(Abuelo, 2007).

 

 

ΣΥΝΟΔΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΚΕΦΑΛΙΑΣ

Κατά την εκδήλωση της διαταραχής κάνουν την εμφάνισή τους και τα ακόλουθα:

  • Νοητική υστέρηση.

    Διαθέτει μειωμένη ικανότητα προσαρμογής στην κινητική και αντιληπτική του ικανότητα, στην μάθηση και στην κοινωνική ένταξη. Παρατηρούνται καθυστερήσεις στην προφορική, γλωσσική ανάπτυξη καθώς και ελλείματα στη μνήμη. (S&E.H, 2014).

  • Υπερκινητικότητα.

    Αποτελεί την αυξημένη κινητική δραστηριότητα. Κινούν χέρια και πόδια με νευρικότητα, στριφογυρνούν στη θέση τους. Η κίνηση τους είναι βιαστική και αδέξια. (McCann, 2007)

  • Επιληπτικές κρίσεις .

    Αποτελούν επεισόδια απορρύθμισης του εγκεφάλου, που εκδηλώνεται με διάφορες μορφές όπως σπασμούς στα χέρια ή και τα πόδια, απώλεια συνείδησης (λιποθυμία), απώλεια ούρων, μουδιάσματα, οπτικές ή ακουστικές διαταραχές. (Burch, 2008).

  • Στρεβλώσεις του προσώπου.

    Κατά αυτήν τη διαταραχή η φυσιολογική δομή του διαταράσσεται παρουσιάζοντας αλλοιώσεις σε όλη την έκταση του κρανίου, εγκεφαλικού και προσωπικού (Dhamija, Graham, Smaouic, Thorlandd, & Kirmani, 2014).

  • Δυσκολίες με το συντονισμό και την ισορροπία.

  • Προχωρημένη σεξουαλική ανάπτυξη.

    Συναντάται κυρίως στα κορίτσια. Η ανάπτυξη του μαστού, η εμμηνόρροια και η ενήλικη κατανομή των μαλλιών μπορούν να συμβούν πολύ νωρίτερα από ότι είναι συνηθισμένο.(Hellman-Aharony, και συν., 2013).

Μπορείτε να πλοηγηθείτε στα υπόλοιπα άρθρα της Εργοθεραπείας

ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΜΕ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗ ΜΙΚΡΟΚΕΦΑΛΙΑ

  • Νανισμός.

    Πέρα από το μικρό κεφάλι(μικροκεφαλία) έχουμε μία γενικότερη εικόνα ‘’μικρών’’ μελών του σώματος και κοντό ανάστημα. (Grahn, 2013).

  • Σύνδρομο DOWN(τρισωμία 21)

  • Το σύνδρομο Edwards(τρισωμία 18).

    Πρόκειται για ένα σπάνιο σύνδρομο που συχνά συνδέεται με σοβαρή αναπηρία. Το Edwards (Έντουαρντς) αποτελεί αιτία θανάτου του 95% των βρεφών που φέρουν το σύνδρομο, ονομάζεται και Τρισωμία 18(Jun, και συν., 2014).

  • Σύνδρομο CriDuChat(σύνδρομο του 5ου χρωμοσώματος).

    Το σύνδρομο Cri du Chat μεταφράζεται ως σύνδρομο “Κλάμα της Γάτας” και αποτελεί σπάνια γενετική διαταραχή, που συνδυάζεται με νοητική υστέρηση, χαμηλό μυϊκό τόνο και συχνά λοιπές επιπλοκές στη γενικότερη υγεία του ατόμου που τη φέρει,συμβαίνει όταν απουσιάζει ή υπάρχει διαγραφή ενός σημαντικού τμήματος ενός από τα δύο χρωμοσώματα στο πέμπτο ζεύγος (Didden, 2013).

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Κατά τη δημιουργία του θεραπευτικού προγράμματος εντοπίζονται οι τομείς που υστερεί το παιδί και εν συνεχεία με την εφαρμογή του θεραπευτικού προγράμματος να επιτευχθούν τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα.

  • ΚΙΝΗΤΙΚΑ

           Προβλήματα σωματοδυσπραξίας.

Απαιτούνται δραστηριότητες όπου υπάρχει κίνηση ολόκληρου του σώματος. Το παιδί είναι σε πρηνή θέση πάνω σε μεγάλο πατίνι και ξεκινάει από κεκλιμένο επίπεδο με στόχο τη κατεδάφιση πύργου από μαλακά και μεγάλα τούβλα από αφρολέξ.

Παραλλαγή της συγκεκριμένης δραστηριότητας αποτελεί ή αντικατάσταση του πατινιού από τη κούνια Bolsterswing η οποία έχει κυλινδρικό σχήμα με σκληρό πυρήνα καλυπτόμενο από αφρολέξ και εξωτερικά καλύπτεται από δερματίνη. Στις δύο άκρες της είναι δεμένα σχοινιά από τα οποία κρεμιέται στην οροφή (Τζονιχάκη, 2012).

      

Προβλήματα τονικής στασικής έκτασης.

Το παιδί τοποθετείται σε δίχτυ που κρέμεται από την οροφή και από τη πρηνή θέση πετά μία μπάλα σε σταθερό στόχο. Μία παραλλαγή αυτής της άσκησης αποτελεί η αντικατάσταση του διχτυού με μία πλατφόρμα. Το παιδί πάντα σε πρηνή θέση στηρίζεται στους αγκώνες του.

Επίσης με τη χρήση της πλατφόρμας, το παιδί εκτός από το να στοχεύει με μπάλα σταθερό αντικείμενο, μπορεί να φυσήξει ελαφριά αντικείμενα με σκοπό να τα μετακινήσει. Τέλος επιστρατεύονται δραστηριότητες που απαιτούν μεταφορά βάρους στα χέρια ενώ αυτά βρίσκονται σε έκταση, όπως είναι η τοποθέτηση κρίκων σε δακτυλίους που βρίσκονται σε απόσταση πλήρης έκτασης των χεριών του (Hebert & Corboy, 2013).

            Προβλήματα στο συντονισμό της αμφίπλευρης χρήσης άνω και κάτω άκρων.

Το παιδί ενώ κρέμεται από τη κάτω πλευρά του Bolsterswing καλείται να το αφήσει ταυτόχρονα και να πέσει στο στρώμα (Cool, Patricia, & Μάγλαρη, 2008).

           Προβλήματα στις συμμετρικές και εναλλασσόμενες αμφίπλευρες κινήσεις.

Βρίσκεται πάνω στη πλατφόρμα και σπρώχνει ενεργητικά τη κούνια με εναλλαγή κάμψης και έκτασης των χεριών του. Παραλλαγή αυτής της δραστηριότητας είναι η κίνηση στο πλάι με τη πλατφόρμα αντί για μπροστά και πίσω (Τζονιχάκη, 2012).

          Προβλήματα στη σταθερότητα της στάσης.

Το παιδί τοποθετείται πάνω στη πλατφόρμα που κρέμεται από την οροφή και καλείται να την ωθήσει μπροστά και πίσω κουνώντας άνω και κάτω άκρα καθώς και κορμό και το κεφάλι του δηλαδή ολόκληρο το σώμα του συντονισμένα (Devlin, Leader, & Healy, 2009).

          Προβλήματα κατά τη κάμψη και στροφή του κορμού.

Το τοποθετούμε στην αιώρα Dualswing και κατά την αιώρηση του καλείται να κάμπτει το κορμό του πιάνοντας μπάλες που είναι τοποθετημένες στο χώρο. Εν συνεχεία εκτείνει το κορμό του και στρίβει προσπαθώντας να πετύχει κάποιο στόχο. Η αιώρα Dualswing αποτελείται από δύο ιμάντες στους οποίους τοποθετούνται τα κάτω άκρα του παιδιού (Hebert & Corboy, 2013).

 

  • ΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΑ: Σημαντική βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί σε αυτό το τομέα με τη κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση.

            Προβλήματα απτικής αμυντικότητας.

Ο εξοπλισμός του προγράμματος της αισθητηριακής ολοκλήρωσης καλύπτεται από υλικά διαφόρων υφών. Κατά τη θεραπεία το παιδί έρχεται σε επαφή με τον εξοπλισμό δεχόμενο ταυτόχρονα και αίσθηση της εν τω βάθει πίεσης.

Το θεραπευτικό υλικό, περιλαμβάνει κομμάτια υφάσματος διαφορετικής υφής, βούρτσες, πούδρα, κρέμα ξυρίσματος, κουτιά με όσπρια που μέσα κρύβουμε διάφορα αντικείμενα, μεγάλες πισίνες με μπαλάκια, μικρούς δονητές (Τζονιχάκη, 2012).

          Προβλήματα ανασφάλειας ως προς τη βαρύτητα.

Όλες οι επιλεγμένες δραστηριότητες απαιτούν από το παιδί να βρίσκεται στη πρηνή θέση. Όταν οι κούνιες βρίσκονται κοντά στο πάτωμα το ίδιο το παιδί μπορεί να ελέγξει τη κίνηση μέσω των χεριών και των ποδιών του. Σε αντίθετη περίπτωση το παιδί μπορεί να την ελέγξει μέσω χειρολαβών ή ελαστικών σχοινιών.

Ο ίδιος ο θεραπευτής  μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά κάτι που γίνεται κυρίως στην αρχή καθώς έτσι αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια. Στην ηλικία των 3 ετών ενδείκνυται η χρησιμοποίηση της κούνιας Frogswing, η οποία αποτελείται από έναν μεγάλο ιμάντα που συγκρατεί το παιδί στο ύψος του μέγα θωρακικού και μπορεί να κουνιέται ή να αναπηδά και του επιτρέπει τον άμεσο έλεγχο της κίνησης τοποθετώντας τα πόδια του στο στρώμα. Σε άλλες δραστηριότητες υπάρχουν η βάδιση σε κεκλιμένο επίπεδο καθώς και η χρήση τραμπολίνο.

Επίσης όταν το παιδί μεγαλώσει και στην ηλικία των 5 ετών μπορεί να χρησιμοποιηθεί η αναρρίχηση σε εξοπλισμό μέγιστου ύψους 1,50 μέτρου και εν συνεχεία να πηδήξει σε στρώμα. Τέλος η χρήση του Bolsterswing με το παιδί στη πρηνή θέση κουνιέται πλάγια μέχρι να ελευθερώσει σταδιακά τα χέρια του και να πέσει σε μαξιλάρια που βρίσκονται στο πάτωμα(Devlin, Leader, & Healy, 2009).

          Προβλήματα διαταραχής των ημικύκλιων σωλήνων.

Γίνεται επιλογή δραστηριοτήτων που προσφέρουν αιθουσαία και ιδιοδεκτικά ερεθίσματα μετά από περιστροφική κίνηση όπως η χρήση διαφόρων ειδών κούνιων. Επίσης μπορεί να γίνει χρήση δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν το κτύπημα με ρόπαλο διαφόρων αιωρούμενων αντικειμένων. Τέλος το παιδί καλείται να σηκώνει μπάλες από το πάτωμα ενώ κάνουν κούνια (Τζονιχάκη, 2012).

Μέσω της εφαρμογής του θεραπευτικού προγράμματος είναι δυνατή η βελτίωση των προβλημάτων που παρουσιάζονται κατά τη μικροκεφαλία.

ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ

Σας άρεσε το άρθρο μας; Αφήστε το σχόλιο σας παρακάτω και η ομάδα μας θα σας απαντήσει το συντομότερο δυνατό.

Θέλετε να λαμβάνετε τα νέα άρθρα που συντάσσει η επιστημονική μας ομάδα; Γραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο – newsletter. 

Η ομάδα του “Ψυχ…Αγωγείν”, (οι ψυχολόγοι, η λογοθεραπεύτρια, η εργοθεραπεύτρια και η ειδική παιδαγωγός) είναι διαθέσιμοι στο να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες σας παρέχοντας το πρώτο ραντεβού ΔΩΡΕΑΝ και να συζητήσουμε τυχόν απορίες σας. Για περαιτέρω διευκρινήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο στα τηλέφωνα
επικοινωνίας ή να μας επισκεφτείτε στο χώρο μας στη Λ.Βουλιαγμένης 261. Άγιος Δημήτριος (πλησίον μετρό Δάφνης).

 

Βιβλιογραφία

Abuelo, D. (2007, September). Microcephaly Syndromes. Seminars in Pediatric Neurology, pp. 118-127.

Arelí, L.-U., Fabiola, Q.-R., Beatriz de la Fuente, C., Puente, V. G., Campos, M. d., & Villarreal, L. E. (2013, October 15). Ring 2 chromosome associated with failure to thrive, microcephaly and dysmorphic facial feautures. Gene, pp. 65-68.

Burch, J. (2008). Geomagnetic activity and human melatonin metabolite excretion. Neuroscience letters, 438.

Devlin, S., Leader, G., &Healy, O. (2009). Comparison of behavioral intervention and sensory-integration therapy in the treatment of self-injurious behavior. Research in Autism Spectrum, 223-231.

Dhamija, R., Graham, J. M., Smaouic, N., Thorlandd, E., & Kirmani, S. (2014, March 2). Novel de novo SPOCK1 mutation in a proband with developmental delay, microcephaly and agenesis of corpus callosum. European Journal of Medical Genetics, pp. 181-184.

Didden, R. (2013). Cri-du-chat Syndrome. Brenner’s Encyclopedia of Genetics (Second Edition), 222-223.

Grahn, A. (2013). Dwarfism. Brenner’s Encyclopedia of Genetics (Second Edition), 434.

Hebert, J., & Corboy, R. (2013). The association between multiple sclerosis-related fatigue and balance as a function of central sensory integration. Gait & Posture, 37-42.

Hellman-Aharony, S., Smirin-Yosef, P., Halevy, A., Pasmanik-Chor, M., Yeheskel, A., Har-Zahav, A., Basel-Vanaga, L. (2013, September 29). Microcephaly Thin Corpus Callosum ID Syndrome Caused by Mutated TAF2. Pediatric Neurology, pp. 209-218.

McCann, D. (2007). Food additives and hyperactive behaviour in 3-year-old and 8/9-year-old children in the community: a randomised, double-blinded, placebo-controlled trial. The Lancet, 1560-1567.

 

S, E.-N., & E.H, S. (2014). Mental Retardation/Intellectual Disability. In E.-N. S, & S. E.H, Encyclopedia of the Neurological Sciences (Second Edition) (pp. 1090–1094). Amsterdam: Elsivier.

Woods, G. C. (2004, February). Human Microcephaly. Current Opinion in Neurobiology, pp. 112-117.

Yingying, Y., Frances, C. A., & Edward, M. C. (2014). Visuo-spatial ability in individuals with Down syndrome. Research in Developmental Disabilities, 1473–1500.

Cool, S., Patricia, O., & Μάγλαρη, Ε. (2008). Η Νευρολογική Βάση και η Θεωρία της Θεραπευτικής Παρέμβασης Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης. Αθήνα: Παιδιατρικό Ινστιτούτο ΕΠΕ.

Τζονιχάκη, Ι. (2012). Η Θεραπευτική Προσέγγιση της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης στην Εργοθεραπεία. In Ι. Τζονιχάκη, Μ. Μοροζίνη, & Ι. Πολίτης, Ειδικές Θεραπευτικές Τεχνικές στην Εργοθεραπεία (pp. 1-53). Αθήνα: Τ.Ε.Ι. Αθηνών Σ.Ε.Υ.Π. Τμήμα Εργοθεραπείας

 

Γράψτε ένα σχόλιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *