Τι είναι η Διάσπαση Προσοχής – Υπερκινητικότητα;
«Δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή σε έργα», «Αποτυγχάνει να επικεντρώσει την προσοχή σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας στις σχολικές εργασίες», «Δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνει να διεκπεραιώσει σχολικές εργασίες», «Εύκολα αποσπάται από εξωτερικά ερεθίσματα», «Κινεί τα χέρια ή τα πόδια ή στριφογυρίζει στη θέση του». Μερικές ανησυχίες των γονιών που φτάνουν καθημερινά στο γραφείο μου με ένα κύριο ερώτημα: «Έχει το παιδί μου Διάσπαση Προσοχής-Υπερκινητικότητα;»
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
Με βάση την επικράτηση ενός ή περισσοτέρων από τα κύρια συμπτώματα, δηλαδή της απροσεξίας και της υπερκινητικότητας/παρορμητικότητας, διακρίνονται τρεις τύποι ΔΕΠΥ:
1. ΔΕΠ/Υ με υπερισχύοντα τον απρόσεχτο τύπο
2. ΔΕΠ/Υ με υπερισχύοντα τον υπερκινητικό – παρορμητικό τύπο
3. ΔΕΠ/Υ συνδυασμένος τύπος
Στον απρόσεχτο τύπο εντάσσονται τα παιδιά που παρουσιάζουν κυρίως προβλήματα στην εστίαση της προσοχής και με την ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών αλλά έχουν φυσιολογικά επίπεδα κινητικότητας.
Στον υπερκινητικό-παρορμητικό τύπο εντάσσονται τα παιδία των οποίων οι δυσκολίες είναι αποτέλεσμα της υπερκινητικής και παρορμητικής τους συμπεριφοράς και όχι στην απροσεξία.
Στο συνδυασμένο τύπο εντάσσονται τα παιδία που παρουσιάζουν και τα δύο είδη συμπτωμάτων δηλαδή έχουν πρόβλημα στην προσοχή τους αλλά και με την υπερκινητική συμπεριφορά. Απαρτίζεται από την πλειονότητα των παιδιών.
Ποια είναι τα ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ που εμφανίζονται;
Απροσεξία
*Συχνά δεν αποπερατώνει τις οδηγίες που του έχουν δοθεί και γενικά δεν τελειώνει κάτι που αρχίζει.
*Συχνά χάνει αντικείμενα απαραίτητα για συγκεκριμένες δραστηριότητες (π.χ βιβλία, φυλλάδια, εργαλεία)
*Αποτυγχάνει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις λεπτομέρειες ή κάνει λάθη λόγω απροσεξίας στη δουλεία του.
*Συχνά μοιάζει σαν να μην ακούει.
*Συχνά δυσκολεύεται στην οργάνωση δραστηριοτήτων.
*Διασπάται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα.
*Συχνά ξεχνιέται κατά τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Παρορμητικότητα
*Συχνά μίλα περισσότερο από ότι πρέπει.
*Δεν μπορεί να περιμένει την σειρά του στο παιχνίδι, στη καντίνα ή σε ομαδικές δραστηριότητες.
*Συχνά διακόπτει τους άλλους
*Συχνά φωνάζει τις απαντήσεις προτού καν ολοκληρωθούν οι ερωτήσεις.
Υπερκινητικότητα
*Δυσκολεύεται να κάτσει ήσυχα ή στριφογυρνάει συνεχώς
*Δυσκολεύεται να μείνει καθιστός στη θέση του ακόμα και σε δραστηριότητες που το απαιτούν.
*Τρέχει γύρω ή σκαρφαλώνει συνεχώς
*Δυσκολεύεται να παίξει ήσυχα.
*Δίνει την εντύπωση ότι έχει μέσα του ένα μοτεράκι.
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
Παρουσιάζονται οι πρακτικές οδηγίες για γονείς που έχουν παιδιά με Διάσπαση Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα. Αναφέρονται στην ομαλή καθημερινή αλληλεπίδραση των γονιών με τα παιδιά τους.
1. Τονίστε την καλή συμπεριφορά.
2. Αγνοήστε όσο μπορείτε τις ασήμαντες “κακές” συμπεριφορές. Αν θέλετε να αλλάξετε σημαντικά άσχημες συμπεριφορές πρέπει πρώτα να μπορείτε να προσπερνάτε τις απλά “ενοχλητικές” συμπεριφορές
3. Ανατροφοδοτήστε το παιδί με στοιχεία για την συμπεριφορά του. Αν βλέπετε ότι ξεκινάει μια συμπεριφορά που θα οδηγήσει στα γνωστά αποτελέσματα σταματήστε και εξηγήστε στο παιδί τι κάνει και τι πρέπει να αλλάξει.
4. Ανατροφοδοτήστε με αυτά τα στοιχεία όσο πιο συχνά μπορείτε. Κάθε φορά θα πρέπει να είστε συγκεκριμένοι στο τι πρέπει να αλλάξει το παιδί. Η απλή οδηγία “συμμορφώσου” δεν βοηθάει.
Επιπλέον:
5. Αναπτύξτε ρουτίνες. Όπως πχ. συγκεκριμένη ώρα για να σηκωθεί, να φάει, να διαβάσει κτλ. Πρέπει να υπάρχει περιθώριο χρόνου μέχρι να συνηθίσει στην ρουτίνα γιατί το παιδί δεν μπορεί να κάνει τα πράγματα αυτά στον χρόνο που επιθυμείτε.
6. Σημειώστε και αναρτήστε μέχρι 3 κανόνες. Μπορείτε να αναρτήσετε σε εμφανές σημείο ένα σημείωμα με 3-4 κανόνες (όχι περισσότερους) που θεωρείτε σημαντικούς. Κάθε φορά που παραβίασε κάποιον μπορείτε όχι μόνο να τον λέτε αλλά και να τον δείχνετε.
7. Προνοήστε για τα προβλήματα. Είναι χρήσιμο να έχετε συγκεκριμένους κανόνες για κάθε μέρος που πρόκειται να πάτε με το παιδί και γνωρίζετε ότι είναι πολύ πιθανό να διασπαστεί και να υπερδιεγερθεί.
8. Λάβετε υπ’ όψιν την ανάγκη που θέλει να ικανοποιήσει. Κάθε φορά που το παιδί κάνει κάτι “ακατάλληλο” πχ, φωνάζει, καταλήγει σε κρίση θυμού κτλ. υπάρχει μια ανάγκη που θέλει να καλύψει, ένα αίτημα αλλά δεν ξέρει να το ζητήσει με τον κατάλληλο τρόπο.
9. Μην παραιτήστε. Πολλές φορές αποδεικνύεται αρκετά δύσκολο να πρέπει να θυμάσαι να κάνεις όλα αυτά καθε μέρα και να μην πετυχαίνουν κάθε φορά. Για αυτό αναζητήστε τους μηχανισμούς αντιμετώπισης του δικού σας θυμού πχ. πηγαίνετε ένα σύντομο περίπατο όταν η κρίση τελειώσει. Είναι όμως σημαντικό να υπάρχει συνέπεια στο τι ζητάς και πως το ζητάς για να μην συνεχίζεται η ανακυκλωση των ίδιων προβλημάτων.
Τι περιλαμβάνουν τα προγράμματα παρέμβασης;
Καταρχάς μιλάμε για αντιμετώπιση των δυσκολιών αυτών σε όλα τα περιβάλλοντα του παιδιού. Στόχος είναι να ενισχυθεί το παιδί ως προς τα προβλήματα μάθησης που παρουσιάζει, να εμπλακεί η οικογένεια σε αυτή τη διαδικασία και να συμμετέχει ενεργά και το σχολικό περιβάλλον με προσαρμογή των μαθησιακών τεχνικών μέσα στη τάξη.
Το εξατομικευμένο πρόγραμμα γίνεται με βάση τις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε παιδιού και τα υλικά που χρησιμοποιούνται έχουν να κάνουν με: έντυπο υλικό, εκπαιδευτικό λογισμικό, εκπαιδευτικές καρτέλες, ειδικό υλικό εκμάθησης ορθογραφίας (εικονογραφική μέθοδος), υλικό πρώτης γραφής – ανάγνωσης – αρίθμησης, προσαρμοσμένα επιτραπέζια παιχνίδια, πολυαισθητηριακό υλικό (άμμος, γυαλόχαρτα κτλ.)
Βέβαια είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι υπάρχει ιδιαίτερη επικέντρωση στις μεταγνωστικές δεξιότητες του παιδιού ώστε να μάθει τον εαυτό του, να μπορεί να προβλέπει τι είναι αυτό που θα το δυσκολέψει/αποσπάσει/ερεθίσει και να βρει μηχανισμούς αντιμετώπισης. Τελικός στόχος είναι το παιδί να έχει αντιμετωπίσει τις μαθησιακές του αλλά και ψυχοκοινωνικές του αδυναμίες και να μπορεί να αυτενεργήσει ανεξάρτητο πλέον από ειδική βοήθεια.
Στάμου Πηνελόπη
–
Υπεύθυνη του Κέντρου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Ειδική Παιδαγωγός (MSc Ειδική Αγωγή)
Σας άρεσε το άρθρο μας; Αφήστε το σχόλιο σας παρακάτω και η ομάδα μας θα σας απαντήσει το συντομότερο δυνατό.
Θέλετε να λαμβάνετε τα νέα άρθρα που συντάσσει η επιστημονική μας ομάδα; Εγγραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο – newsletter.
Η ομάδα του “Ψυχ…Αγωγείν”, (οι ψυχολόγοι, η λογοθεραπεύτρια, η εργοθεραπεύτρια και η ειδική παιδαγωγός) είναι διαθέσιμοι να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες σας παρέχοντας το πρώτο ραντεβού ΔΩΡΕΑΝ και να συζητήσουμε τυχόν απορίες σας. Για περαιτέρω διευκρινήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο στα τηλέφωνα
επικοινωνίας ή να μας επισκεφτείτε στο χώρο μας στη Λ.Βουλιαγμένης 261. Άγιος Δημήτριος (πλησίον μετρό Δάφνης).
Pingback: ΜΗΠΩΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΔΕΠ-Υ; - Κέντρο Ψυχοπαιδαγωγικής Υποστήριξης «Ψυχ…Αγωγείν»
Pingback: Δυσκολίες μνήμης στα παιδιά - Κέντρο Ψυχοπαιδαγωγικής Υποστήριξης «Ψυχ…Αγωγείν»