ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ;

Το παραμύθι είναι μια φανταστική λαϊκή διήγηση, ευχάριστη και ελκυστική, ιδιαίτερα στα παιδιά. Δεν αναφέρεται ποτέ σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, αλλά μεταφέρει αόριστα τον ακροατή στο παρελθόν με την τυπική εισαγωγή: «Μια φορά κι έναν καιρό…».

Τα παραμύθια αναφέρονται σ’ έναν κόσμο εξωπραγματικό και το περιεχόμενό τους είναι φανταστικό. Τ’ άψυχα ζωντανεύουν, πολλά ζώα παίρνουν ανθρώπινη μορφή και άλλα έχουν μαγικές ιδιότητες.

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ

Αυτό θα δίναμε οι περισσότεροι, σαν απάντηση, στην ερώτηση  τι είναι το παραμύθι. Το παραμύθι όμως, μπορεί να είναι πολλά περισσότερα πράγματα. Ας δούμε επιγραμματικά κάποια οφέλη:

• Στη συναισθηματική ωρίμανση: Με τα παραμύθια, εμπλουτίζεται και ενδυναμώνεται ο ψυχικός κόσμος του παιδιού.
• Στη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων: Το παραμύθι βοηθά το παιδί να διαχειρίζεται δύσκολες καταστάσεις, όπως ο θάνατος, ο αποχωρισμός ή μία ασθένεια.
• Στην ανάπτυξη της φαντασίας του, της γλωσσικής έκφρασης, την προσοχή και την κριτική σκέψη.
• Στο να αναγνωρίσει τις αξίες της ζωής: Βοηθούν το παιδί να μάθει για σημαντικές αξίες της ζωής, όπως εκείνης της οικογένειας, της φιλίας. Επίσης, μαθαίνει από πολύ νωρίς για την αγάπη, την αλληλεγγύη, τη βοήθεια, την έννοια της προσφοράς. Χωρίς να είναι αυτοσκοπός του η διδαχή, το παραμύθι καλλιεργεί την ηθική συνείδηση και περνάει τα μηνύματα του Καλού και της Αρετής.
• Στο να γίνει συνεργάσιμο και κοινωνικό: Έρευνες έχουν δείξει πως τα παιδιά που μεγάλωσαν ακούγοντας παραμύθια είναι ιδιαίτερα συνεργάσιμα και κοινωνικά.
• Στο να απελευθερωθεί από το φόβο: Το παιδί αποκτά θάρρος. Απελευθερώνεται από το φόβο και από καταστάσεις που το αγχώνουν. 
• Στη μαθησιακή ανάπτυξη: Τα παιδιά που μεγάλωσαν με παραμύθια, έχει παρατηρηθεί ότι μαθαίνουν να διαβάζουν πιο γρήγορα, όπως και να γράφουν. Επίσης, έχουν αποκτήσει πλούσιο λεξιλόγιο και χειρίζονται με μεγαλύτερη δεξιότητα το γραπτό λόγο
• Στην  ανάπτυξη σύνθετων εγκεφαλικών λειτουργιών  και άρα συμβάλλει στη νοητική ανάπτυξη των παιδιών.

Αφού μιλήσαμε γενικά για μερικά από τα οφέλη των παραμυθιών, ήρθε η ώρα να επικεντρωθούμε στο κομμάτι της εξέλιξης και της βελτίωσης του λόγου.

ΠΩΣ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ  ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

• Βοηθά στην χρονική, λογική αλληλουχία: αρχή –μέση- τέλος. Ακόμα και μόνο μέσω της εικόνας τα παιδιά καταλαβαίνουν τη σωστή χρονική σειρά των γεγονότων.
• Ανάπτυξη περιγραφικής ικανότητας: με τη χρήση εικόνων αρχίζει να περιγράφει πρόσωπα, συνθήκες αλλά και συναισθήματα. Χρησιμοποιεί σωστή δομή πρότασης με τη χρήση υποκείμενου, ρήματος και αντικειμένου.
• Ενίσχυση διαλόγου: διάλογος μεταξύ των ηρώων, χρωματισμός της φωνής.
• Ενίσχυση μνήμης και ανάπτυξη αφηγηματικής διαδικασίας: το παιδί προσπαθεί να θυμηθεί μέσω δικών μας ερωτήσεων τι πραγματεύεται το παραμύθι. Θυμάται φράσεις, καταστάσεις, στιγμές και προσπαθεί να τις εξιστορήσει. Επομένως, ανατρέχει στη μνήμη του για να δώσει σωστές απαντήσεις.
• Ανάπτυξη κριτικής σκέψης: αντιλαμβάνεται αν κάποιος χαρακτήρας- ήρωας ήταν καλός ή κακός . εκφράζει τις δικές του σκέψεις και συλλογισμούς, τι θα μπορούσε να έχει συμβεί σε μια κατάσταση , τι άλλη λύση θα μπορούσε να δοθεί κ.ά.
• Συμπλήρωση κενών: ενισχύεται η δημιουργικότητα, ο αυθορμητισμός και ο αυτοσχεδιασμός του παιδιού.

TIPS ΓΙΑ ΓΟΝΕΊΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΟΥ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ.

• Ξεφυλλίστε το βιβλίο και συζητήστε τις εικόνες, χρησιμοποιήστε τις ερωτήσεις «Τι βλέπεις στην εικόνα;», «Τι συμβαίνει στην εικόνα;». Όταν το παιδί ολοκληρώσει την περιγραφή της εικόνας, μπορείτε να του ζητήσετε να περιγράψει αναλυτικότερα τα ρούχα του ήρωα, τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά ή ένα ζώο της εικόνας ή κάτι που το εντυπωσίασε κ.τ.λ. Επίσης, μπορείτε να κάνετε ερωτήσεις του τύπου «Γιατί μπορεί να το έκανε αυτό;», «Τι μπορεί να συμβεί μετά;», «Εσύ τι θα έκανες στη θέση του;».

• Διαβάστε το παραμύθι αργά και καθαρά αλλάζοντας και προσαρμόζοντας τη φωνή σας στους ήρωες της ιστορίας. Μ’ αυτόν τον τρόπο διατηρείτε την προσοχή και το ενδιαφέρον του παιδιού. Έτσι, πετυχαίνουμε την διατήρηση της προσοχής του και την ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ των ηρώων.

• Απευθύνετε στο παιδί μία ερώτηση –προσαρμοσμένη στην ηλικία του παιδιού- για κάθε σελίδα, αφήνοντας το βιβλίο ανοιχτό μπροστά του στην αντίστοιχη σελίδα. Έτσι ενισχύεται  η μνήμη του και η διαδικασία της αφήγησης.

• Ζητήστε από το παιδί να βάλει τις εικόνες με τη σειρά ώστε να φτιάξει το παραμύθι από την αρχή. Σε περίπτωση που δυσκολεύεται, μπορείτε να αφηγηθείτε το παραμύθι και το παιδί να διακρίνει τις εικόνες και να τις βάζει με τη σωστή σειρά. Ενίσχυση χρονικής και λογικής αλληλουχίας.

• Σε μια προσπάθεια φωνολογικής εξάσκησης, ο θεραπευτής- γονέας, μπορεί να διασκεδάσει με τα παιδιά ζητώντας τους να προφέρουν ανάποδα απλές φράσεις (π.χ. σήκω επάνω – επάνω σήκω), να αποφασίσουν αν ζευγάρια λέξεων ομοιοκαταληκτούν (π.χ. κοπέλα-πιατέλα, κοπέλα-αγόρι), να κρατήσουν το ρυθμό σε συλλαβισμό, να κρίνουν αν δύο λέξεις αρχίζουν, τελειώνουν ή περιλαμβάνουν την ίδια συλλαβή/ φώνημα, να προφέρουν τη λέξη φώνημα-φώνημα ή να προτρέψουν τα παιδιά να προσπαθήσουν να απαντήσουν σε ερωτήσεις όπως: «Αν βάλω το /φ/ μπροστά από το /ως/ λέμε /φως/. Τι θα πούμε αν βάλουμε το /κ/ πριν από το /ως/;» ή «Τι θα μείνει αν από το /χορός/ βγει το /χ/;». Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η φωνολογική και γλωσσική επεξεργασία και τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι οι προτάσεις αποτελούνται από λέξεις και οι λέξεις από συλλαβές.

ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΝΑ

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

Σας άρεσε το άρθρο μας; Αφήστε το σχόλιο σας παρακάτω και η ομάδα μας θα σας απαντήσει το συντομότερο δυνατό.

Θέλετε να λαμβάνετε τα νέα άρθρα που συντάσσει η επιστημονική μας ομάδα; Γραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο – newsletter. 

Η ομάδα του «Ψυχ…Αγωγείν», (οι ψυχολόγοι, η λογοθεραπεύτρια, η εργοθεραπεύτρια και η ειδική παιδαγωγός) είναι διαθέσιμοι στο να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες σας παρέχοντας το πρώτο ραντεβού ΔΩΡΕΑΝ και να συζητήσουμε τυχόν απορίες σας. Για περαιτέρω διευκρινήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο στο τηλέφωνο επικοινωνίας ή να μας επισκεφτείτε στο χώρο μας στην Ίμβρου 27 & Λ.Ηλιουπόλεως, Δάφνη (πλησίον μετρό Άγιος Ιωάννης).