Μια από τις πιο γνωστές και εύκολα παρατηρήσιμες διαταραχές ομιλίας είναι ο τραυλισμός. Παρατηρείται από τα αρχαία χρόνια και εμφανίζεται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες. Δεν είναι όμως μια απλή διαταραχή ροής της ομιλίας. Εμπεριέχει και πολλούς άλλους παράγοντες όπως γλωσσικούς, αναπτυξιακούς, γνωστικούς και περιβαλλοντικούς. Ο εξελικτικός τραυλισμός εμφανίζεται κατά την ανάπτυξη του παιδιού και πρόκειται για ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο που η αξιολόγηση και  αντιμετώπιση του οφείλει να περιλαμβάνει όλους εκείνους τους παράγοντες που εμπλέκονται σε αυτό.

Τέτοιοι παράγοντες είναι:

1. Οι πρωτεύουσες συμπεριφορές όπως οι επαναλήψεις ήχων, συλλαβών, λέξεων ή φράσεων, οι επιμηκύνσεις και τα μπλοκαρίσματα.
2. Οι δευτερεύουσες συμπεριφορές όπως κλείσιμο ματιών, κούνημα κεφαλής, εναλλαγές έντασης ή ύψους φωνής κ.α
3. Η φυσιολογική/σωματική δραστηριότητα που έχει παρατηρηθεί σε άτομα που τραυλίζουν πχ. αλλαγές στην κυκλοφορία του αίματος, δερματικές αντιδράσεις κ.α
4. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις δηλαδή συναισθήματα και φοβίες που είναι σχετιζόμενες με τις πρωτεύουσες συμπεριφορές.

Πότε εμφανίζεται και ποιοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες;

Είναι συνηθισμένο για παιδιά ηλικίας μεταξύ 2 και 5 ετών να περνούν περιόδους κατά τις οποίες μπορεί να τραυλίσουν. Για τα περισσότερα παιδιά αυτό είναι μέρος της εκμάθησης της ομιλίας και με την πάροδο του χρόνου βελτιώνεται από μόνο του. Αν ωστόσο ο τραυλισμός επιμένει μπορεί να απαιτείται παρέμβαση για την βελτίωση της ροής της ομιλίας.

Οι παράγοντες που εμπλέκονται στην γέννηση και εξέλιξη του τραυλισμού είναι οι εξής:

1. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ: δηλαδή το οικογενειακό ιστορικό, γενετικοί παράγοντες, νευρογενείς παράγοντες, χαρακτήρας / προσωπικότητα παιδιού, γενική αισθητικό-κινητική ανάπτυξη του παιδιού και μειωμένη ανάπτυξη λόγου και ομιλίας.
2. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ: δηλαδή οι γλωσσικές απαιτήσεις του περιβάλλοντος, ο τρόπος επικοινωνίας του περιβάλλοντος, το καθημερινό άγχος και διαμάχες στην οικογένεια, οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής.

Επίσης το φύλο έχει βρεθεί στατιστικά πως παίζει ρόλο καθώς υπάρχει σημαντική αριθμητική υπεροχή αρρένων που τραυλίζουν.

Ποιες καταστάσεις εντείνουν τον τραυλισμό;

Τα άτομα που τραυλίζουν παρουσιάζουν πιο έντονα τραυλικά επεισόδια όταν βρίσκονται σε καταστάσεις όπως :

• Όταν είναι ενθουσιασμένα.
• Όταν βρίσκονται υπό πίεση.
• Όταν είναι κουρασμένα.
• Όταν αισθάνονται άσχημα για τον εαυτό τους και δεν έχουν αυτοπεποίθηση.
• Όταν βιάζονται.
• Όταν έχουν άγχος.

Καταστάσεις όπως να μιλήσουν στο τηλέφωνο ή σε ακροατήριο είναι συνήθως πολύ στρεσογόνες για τα άτομα που τραυλίζουν.

Παρόλα αυτά έχει παρατηρηθεί πως όταν μιλούν στον εαυτό τους, όταν τραγουδούν, μιλούν από κοινού με κάποιον ή διαβάζουν χωρίς να ακούν τη φωνή τους.

Πότε να απευθυνθώ σε λογοθεραπευτή;

Θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό όταν :

• Η περίοδος που το παιδί τραυλίζει διαρκέσει περισσότερο από έξι μήνες.
• Όταν συνυπάρχει ο τραυλισμός με άλλα προβλήματα λόγου και ομιλίας.
• Όταν τα τραυλικά επεισόδια γίνονται πιο συχνά ή συνεχίζονται καθώς το παιδί μεγαλώνει.
• Όταν συνυπάρχει με δευτερεύουσες συμπεριφορές.
• Όταν επηρεάζει την αποτελεσματική επικοινωνία του ατόμου που τραυλίζει στο σχολείο, την εργασία και γενικότερα τις κοινωνικές του αλληλεπιδράσεις.
• Όταν προκαλεί άγχος ή συναισθηματικά προβλήματα όπως φόβος ή αποφυγή καταστάσεων που απαιτείται ομιλία.

Βέβαια για να βοηθηθεί ένα άτομο που τραυλίζει θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στο ευρύτερο πλαίσιο του περιβάλλοντός του. Θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και κατανόηση. Μην διστάσετε να τους κοιτάτε στα μάτια την ώρα που μιλάνε ή έχουν ένα τραυλικό επεισόδιο. Τα άτομα που τραυλίζουν θέλουν την αποδοχή μας όποτε πρέπει να τους κάνουνε να νιώθουν άνετα και να τους ενθαρρύνουμε να εκφραστούν.

Ακολουθεί πίνακας με περιβαλλοντικές και επικοινωνιακές τεχνικές για γονείς.

Πηγές: Chmela, 2004, Raming και Dogde, 2010, Zebrowski και Kelly, 2002, Zebrowski et al.,1996

Από το βιβλίο << Εξελικτικός και Επίμονος Τραυλισμός>> της Γεωργίας Α. Μαλανδράκη PhD | CCC-SLP
Αθήνα 2012.

ΜΑΥΡΟΘΑΛΑΣΣΙΤΗ ΛΕΝΑ

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

Σας άρεσε το άρθρο μας; Αφήστε το σχόλιο σας παρακάτω και η ομάδα μας θα σας απαντήσει το συντομότερο δυνατό.

Θέλετε να λαμβάνετε τα νέα άρθρα που συντάσσει η επιστημονική μας ομάδα; Γραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο – newsletter. 

Η ομάδα του «Ψυχ…Αγωγείν», (οι ψυχολόγοι, η λογοθεραπεύτρια, η εργοθεραπεύτρια και η ειδική παιδαγωγός) είναι διαθέσιμοι στο να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες σας παρέχοντας το πρώτο ραντεβού ΔΩΡΕΑΝ και να συζητήσουμε τυχόν απορίες σας. Για περαιτέρω διευκρινήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο στα τηλέφωνα επικοινωνίας ή να μας επισκεφτείτε στο χώρο μας στη Λ.Ηλιουπόλεως & Ίμβρου 27 (πλησίον Άγιος Ιωάννης).