Ανάγνωση
1.Επαναλήψεις συλλαβών, λέξεων ή προτάσεων.
2.Παραλείψεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων {κυρίως τα παιδιά με Μ.Δ. παραλείπουν τις βοηθητικές λέξεις που αποτελούν το 40 % της Ελληνικής γλώσσας (π.χ. και, να, το, που…)}
3.Προσθήκες γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων
4.Αντικαταστάσεις φωνηεντικών και συμφωνικών φθόγγων, συλλαβών ή λέξεων με άλλες μορφολογικά παρόμοιες, συγγενικές ή άσχετες
5.Αντιμεταθέσεις γραμμάτων ή συλλαβών
6.Συλλαβική ανάγνωση
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην ανάγνωση;
*Βασική ικανότητα είναι να μπορούν τα παιδιά να χωρίσουν τις λέξεις σε συλλαβές και τα φωνήματα που τις αποτελούν. Η εξάσκηση στο χωρισμό των λέξεων με προφορικές και αργότερα με γραπτές ασκήσεις, καθώς και στην ομοιοκαταληξία και σε άλλα γλωσσικά παιχνίδια (σταυρόλεξα κ.α.), βοηθάει καταλυτικά.
*Επιχειρήστε να δημιουργήσετε λεκτικούς συνειρμούς με βάση τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του παιδιού σας, π.χ. αν κατά την ανάγνωση της λέξης «σοκολάτα» το παιδί σας προσπερνάει τη συλλαβή «κο», πείτε του να θυμάται πως η σοκολάτα είναι γλυκό, ώστε να συνδυάσει τα δύο «κο» στο μυαλό του.
*Όταν δυσκολεύονται ιδιαίτερα με κάποια λέξη, επιμείνετε σε αυτήν χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους. Για παράδειγμα, αν δυσκολεύονται στη λέξη «φουστάνι», διαβάστε τη μια φορά δυνατά, έπειτα γράψτε την κάπου και ζητήστε τους κοιτάζοντάς τη να δημιουργήσουν μια εικόνα σχετική με αυτήν τη λέξη (συνειρμός), π.χ. τη γιαγιά που φοράει φουστάνια, μετά συλλαβίστε την αργά και ζητήστε τους να την επαναλάβουν φτιάχνοντας μια πρόταση.
*Μετατρέψτε τον υπολογιστή ως μέρος της εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Μπορείτε για παράδειγμα να μεταφέρετε μία παράγραφο από κείμενο του σχολικού εγχειριδίου σε power point με μεγαλύτερα γράμματα και διαφορετικά χρώματα όπου η καθεμιά διαφάνεια να αποτελεί μία πρόταση. Σε κάθε εναλλαγή διαφάνειας να απεικονίζεται ένα χαρούμενο πρόσωπο που θα επιβραβεύει την προσπάθεια.
*Διαβάστε εσείς ένα κείμενο. Ενθαρρύνετέ τους να παρακολουθούν το κείμενο και βάλτε τους να λένε τις λέξεις που παραλείπετε κατά τη διάρκεια της ανάγνωσής σας. Αυτό βοηθά την κίνηση του ματιού. Μετά προτείνετέ τους να διαβάσουν ένα μικρό κείμενο σε κανονικά διαστήματα. Θα βοηθήσει αρκετά αν απομονώνατε (κρύβατε) τη γραμμή που διαβάστηκε χρησιμοποιώντας ένα κομμάτι χαρτί ή αν δείχνατε την κάθε λέξη που διαβάζουν μ΄ ένα μολύβι ή με το δάχτυλο.
*Διαβάστε το κείμενο που έχει για ανάγνωση με σχετικά αργό ρυθμό. Ηχογραφήστε το και βάλτε το παιδί σας πρώτα να ακούσει το ηχογραφημένο κείμενο δείχνοντας με το μολύβι του τι ακούει κάθε φορά. Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, σειρά έχει να διαβάσει το παιδί σας και να το ηχογραφείτε εσείς. Μ’ αυτό τον τρόπο μπορεί να ακούσει τον εαυτό του να διαβάζει και να επισημάνει τις λέξεις που τον δυσκολεύουν αρκετά ώστε να εξασκηθεί περισσότερο.
Ορθογραφία
1. Κακογραφία (μουντζούρες, σβησίματα).
2. Αντιμεταθέσεις γραμμάτων στη λέξη.
3. Παραλείψεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων.
4. Προσθήκες γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων
5. Επαναλήψεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων.
6. Αντικαταστάσεις γραμμάτων στη λέξη. (ζ-ξ, π-τ,) (β-δ, β-θ, ζ-σ, γ-χ).
7. Αντικαταστάσεις γίνονται και μεταξύ των φωνηέντων, όπως α-ε, ε-ι, α-ο.
8. Αντικαταστάσεις λέξεων με άλλη συγγενική, ακουστικά παρόμοια ή άσχετη.
9. Καθρεφτική γραφή γραμμάτων.
10. Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων ανάμεσα στα μικρά.
11. Κατάργηση των ορίων ανάμεσα στις λέξεις.
12. Παράλειψη στίξης και τόνων.
13. Αντίθετη φορά κατασκευής γραμμάτων.
14. Ατελής ευθυγράμμιση των λέξεων στο χαρτί.
15. Ορθογραφικά λάθη θέματος και κατάληξης, ακόμα και σε λέξεις που έχουν διδαχθεί συστηματικά.
16. Ορθογραφική ασυνέπεια: η ίδια λέξη εμφανίζεται στο ίδιο κείμενο γραμμένη κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο.
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην ορθογραφία;
*Καταληκτική ορθογραφία: Φτιάχνουμε μαζί με το παιδί poster. Αν για παράδειγμα θέλουμε στο παιδί να μάθουμε τις καταλήξεις των ρημάτων, φτιάχνουμε έναν κήπο όπου κάθε λουλούδι αποτελεί και μία κατάληξη ενώ στα πέταλά του θα γράφουμε τα ρηματάκια μας με τις καταλήξεις σε άλλο χρώμα.
*Συνδυάζουμε τη μάθηση με παιχνίδι. Συγκεκριμένα θα μιλήσουμε για τα Ουσιαστικά. Χωρίζονται σε ΑΡΣΕΝΙΚΑ-ΘΗΛΥΚΑ- ΟΥΔΕΤΕΡΑ. Γράψτε σε χαρτάκια τις καταλήξεις που περιλαμβάνει η κάθε κατηγορία (π.χ. τα Αρσενικά τελειώνουν σε -ης -ος -ες -ωνας -ίτης -ιώτης κτλ…). Περάστε σε κάθε χαρτάκι ένα συνδετήρα και ρίξτε τα σ´ένα μικρό κουτί.3) Φτιάξτε ένα καλάμι ψαρέματος με ένα ξυλακί όπου θα κρέμεται μια κλωστή κι ένα μαγνητάκι. Κάθε φόρα το παιδί θα ψαρεύει μια κατάληξη και θα αφιερώνετε κάποιο χρόνο.
Π.χ. “ψαρεύει” το χαρτάκι που γράφει -ης και του λέτε: “Σήμερα θα μάθουμε αρσενικά ουσιαστικά που τελειώνουν σε -ης”. Έπειτα ζητάτε να γράψει στο τετράδιο όσα περισσότερα μπορεί να σκεφτεί (φούρναρης, χορευτής, γυμναστής κ.ο.κ). Με λίγη φαντασία και φυσικά με βάση τους Γραμματικούς κανόνες (δλδ όλα τα αρσενικά που τελειώνουν σε -ης γράφονται πάντα με ητα) μπορείτε να σκεφτείτε ασκήσεις και δραστηριότητες με στόχο το παιδί να μάθει την ορθογραφία και να την χρησιμοποιεί αυθόρμητα στο γραπτό λόγο.
*Θεματική Ορθογραφία: Για κάθε λέξη δημιουργούμε μία ιστορία. Την ενισχύουμε με εικονογραφημένο υλικό και την λέμε στο παιδί.
Αντιγραφή
1. Παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων.
2. Καθρεφτική γραφή γραμμάτων π.χ. 3 αντί ε.
3. Λανθασμένη μεταφορά γραμμάτων (πεζά-κεφαλαία).
4. Αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων με άλλη συγγενική, μορφολογικά παρόμοια ή άσχετη
5. Χάσιμο σειράς.
6. Αντίθετη φορά κατασκευής γραμμάτων
7. Παρατονισμοί ή αγνόηση του τόνου.
8. Παράλειψη ή λανθασμένη μεταφορά των τονικών σημείων και των σημείων στίξης.
9. Μεγαλόφωνη ανάγνωση κατά την αντιγραφή.
10. Συνολικός χρόνος: συνήθως ξεπερνούν τα χρονικά όρια
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην αντιγραφή;
*Βοηθάμε το παιδί με το να του καθορίσουμε το χώρο έναρξης και λήξης της πρότασης που έχει να αντιγράψει με σημεία αναφοράς (παύλες, τελείες κτλ.).
*Αν δυσκολεύεται να αντιγράψει συγκεκριμένο γράμμα ή συγκεκριμένη συλλαβή, τότε την δουλεύουμε αυτόνομα από το κείμενο μέσω παιχνιδιού. Μπορείτε για παράδειγμα να το φτιάξετε με πλαστελίνη.
*Μπορείτε να κρύβετε με το δάχτυλό σας ή με ένα χαρτί την πρόταση εκτός της λέξης που πρέπει να αντιγράψει ώστε το παιδί να εστιαστεί στην αποκωδικοποίηση της συγκεκριμένης λέξης και να μην χαθεί σε ολόκληρο το κείμενο.
*Κάνετε διακεκομμένες γραμμές. Μ΄ αυτό τον τρόπο βοηθάμε τα παιδιά να οριοθετηθούν χωρικά και να προσανατολιστούν στο χαρτί.
Στάμου Πηνελόπη
–
Υπεύθυνη του Κέντρου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Ειδική Παιδαγωγός (MSc Ειδική Αγωγή)
Σας άρεσε το άρθρο μας; Αφήστε το σχόλιο σας παρακάτω και η ομάδα μας θα σας απαντήσει το συντομότερο δυνατό.
Θέλετε να λαμβάνετε τα νέα άρθρα που συντάσσει η επιστημονική μας ομάδα; Γραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο – newsletter.
Η ομάδα του “Ψυχ…Αγωγείν”, (οι ψυχολόγοι, η λογοθεραπεύτρια, η εργοθεραπεύτρια και η ειδική παιδαγωγός) είναι διαθέσιμοι στο να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες σας παρέχοντας το πρώτο ραντεβού ΔΩΡΕΑΝ και να συζητήσουμε τυχόν απορίες σας. Για περαιτέρω διευκρινήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο στα τηλέφωνα
επικοινωνίας ή να μας επισκεφτείτε στο χώρο μας στη Λ.Βουλιαγμένης 261. Άγιος Δημήτριος (πλησίον μετρό Δάφνης).
Η κόρη μου πάει 4η Δημοτικού και αντιγράφει και κάνει πολλά λάθη στην ορθογραφία
Αξιότιμη κα. Σοφιανού,
Θα σας προτείναμε να επικοινωνήσετε με την δασκάλα/τον δάσκαλο της κόρης σας έτσι ώστε να πληροφορηθείτε αν η ύπαρξη της συγκεκριμένης δυσκολίας έχει να κάνει με το αναπτυξιακό στάδιο που βρίσκεται το παιδί σας (μέση φυσιολογική ποσότητα λαθών) ή χρειάζεται να αναζητήσετε βοήθεια.
Με εκτίμηση,
Η διεπιστημονική ομάδα