Αν θέλουμε τα παιδιά να μαθαίνουν με επιτυχία τώρα και στο μέλλον, θα πρέπει να τα μάθουμε να σκέφτονται για τους εαυτούς τους, να επιλύουν προβλήματα και να συνυπάρχουν με τους άλλους. (Dodge & Colker, 1998).
Και για να μάθουν τα παιδιά μας τα συναισθήματα, τι ποιο όμορφο από το να τους τα διδάξουμε με παιχνίδια;
• Παιχνίδι 1ο: Παντομίμα συναισθημάτων
Δίνουμε στα παιδιά καρτέλες που απεικονίζουν πρόσωπα με διαφορετικά συναισθήματα. Το κάθε ένα διαλέγει μία κάρτα ή μπορούμε έχοντάς τες γυρισμένες ανάποδα να διαλέγει το παιδί στην τύχη. Μπορούμε να έχουμε συζητήσει από πριν για τα συναισθήματα που απεικονίζονται. Το παιδί, έχοντας κρυφη την κάρτα του, την κοιτάει (π.χ την κάρτα ΦΟΒΙΣΜΕΝΟΣ) και εκφράζεται με το πρόσωπο ανάλογα. Η ομάδα προσπαθεί να βρει τι νιώθει. Συζητάμε για το πότε νιώθουμε φοβισμένοι, τι μας προκαλέι φόβο.
Δείτε αναλυτικά τις Υπηρεσίες Ψυχολογικής Στήριξης Παιδιών και Εφήβων που παρέχει το Κέντρο μας
• Παιχνίδι 2ο: “Κάνω γκριμάτσες”
Το παιχνίδι αρχίζει λέγοντας στο παιδί: «Θα κάνω μια γκριμάτσα. Κοίταξε το πρόσωπό μου και μάντεψε τι νιώθω.» Εσείς παίρνετε μια χαρούμενη ή λυπημένη έκφραση. Όταν το παιδί βρει το συναίσθημα που εκφράζετε, πείτε του: «Σωστά! Ξέρεις τι με κάνει να νιώθω έτσι;» Στη συνέχεια, περιγράψτε κάτι απλό που σας κάνει να νιώθετε έτσι. Για παράδειγμα, «Όταν πηγαίνω στο πάρκο, νιώθω χαρά.» ή «Νιώθω στεναχώρια όταν βρέχει και δεν μπορούμε να πάμε στο πάρκο.»
Μετά πείτε του «Τώρα είναι η σειρά σου. Κάνεις εσύ μια γκριμάτσα και εγώ θα μαντέψω τι νιώθεις.» Το παιδί μπορεί να κάνει την ίδια γκριμάτσα με σας. Θα χρειαστεί χρόνος μέχρι το παιδί να γίνει δημιουργικό μ’ αυτό το παιχνίδι. Όταν μαντέψετε το συναίσθημά του, ρωτήστε το: «Τι σε κάνει να νιώθεις έτσι;» Συνεχίστε να αλλάζετε ρόλους, μέχρι το παιδί να βαρεθεί.
• Παιχνίδι 3ο: Τι συναίσθημα σου προκαλεί η μουσική;
Έχουμε απλώσει στο χαλάκι μας τις παραπάνω κάρτες. Χρησιμοποιώντας μουσική ανάλογη και κατάλληλη για το κάθε συναίσθημα, το παιδί ή/ και η ομάδα (ανάλογα πως θα το παίξουμε) εντοπίζουν την σωστή κάρτα με το ανάλογο συναίσθημα που τους προκάλεσε η μουσική και είτε το αναπαριστούνε με το πρόσωπο, είτε χορεύουνε. π.χ. το τραγούδι carmi naburana τους προκάλεσε τρόμο (το δείχνουν στο πρόσωπό τους), η μουσική από τις 4 εποχές του vivaldi- spring, τους προκάλεσε χαρά (χορεύουν χαρούμενοι).
• Παιχνίδι 4ο: Βρες τι νιώθω
Όλα τα παιδιά είναι σε κύκλο, ενώ ένα βρίσκεται στο κέντρο του κύκλου. Το παιδί στο κέντρο ακουμπάει ένα ένα τα παιδιά με τη σειρά. Όταν σταματήσει σε κάποιο, πρέπει εκείνο να εκφραστεί με ήχο, π.χ. κλάμα εάν είναι λυπημένο, γέλιο αν είναι χαρούμενο, σιωπή εάν ντρέπεται. Το παιδι στο κέντρο πρέπει να βρει τι νιώθει.
Μπορείτε να πλοηγηθείτε σε περισσότερα άρθρα Ψυχολογίας Παιδιών και Εφήβων
• Παιχνίδι 5ο: Τα διαφορετικά πρόσωπα
Έχουμε φτιάξει μια μασκότ, την οποία μπορούμε και να ονοματίσουμε, π.χ. ο συναισθηματούλης
Καλό είναι να πλαστικοποιήσουμε τη μασκότ, για να μπορούμε πιο εύκολα να δουλέψουμε με τα πρόσωπα. Πίσω από κάθε πρόσωπο κολλάμε ένα χρατσ, το ίδιο και στη μασκότ. Τα παιδιά αλλάζουνε τα πρόσωπα στη μασκότ και λένε τι νιώθει, π.χ. ο συναισθηματούλης νιώθει ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ, και έπειτα κολλάμε το ανάλογο πρόσωπο. Μπορούμε να το παίξουμε και ανάποδα και να δίνουμε την εντολή εμείς ή ένα παιδί, π.χ. ο συναισθηματούλης τώρα νιώθει ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ, και έπειτα να κολλάνε το ανάλογο πρόσωπο. Σε κάθε περίπτωση μπορούνε να εξηγούνε τα παιδιά και το λόγο. Είναι ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ γιατί….
Το παραπάνω παιχνίδι μπορεί να παιχτεί και ως εξής: αντί να κολλάνε τα παιδια όλο το πρόσωπο, να κολλάνε και να αλλάζουν τα μέρη του. Π. χ. αλλάζοντας τα χαμογελαστά με τα λυπημένα χείλη. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να έχουμε απομονώσει εμείς τα μέρη του προσώπου και πίσω απ’ το κάθε ένα να έχουμε τοποθετήσει ένα χρατσ.
• Παιχνίδι 6ο: Το ζάρι των συναισθημάτων
Φτιάχνουμε ένα ζάρι με αποτυπωμένα συναισθήματα σε κάθε του πλευρά. Εάν θέλουμε μπορούμε να φτιάξουμε και δεύτερο ζάρι, μιας και οι πλευρές του είναι έξι, και ίσως θέλουμε να παίξουμε και με πιο πολλά συναισθήματα.
Τα παιδιά είναι σε κύκλο και ο καθένας με τη σειρά του ρίχνει το ζάρι. Αναγνωρίζουνε πρώτα το συναίσθημα και έπειτα περιγράφουν ένα περιστατικό (πραγματικό ή φανταστικό) όπου ένιωσαν έτσι. Η ομάδα συζητάει γι’ αυτό το συναίσθημα και προτείνει λύσεις ή και διαφορετικούς τρόπους συμπεριφοράς, είτε πρόκειται για συναίσθημα που προκάλεσε το ίδιο στον εαυτό του, είτε για συναίσθημα που προκάλεσε σε κάποιον άλλον/η.
Π.χ. Έστω ότι το παιδί φέρνει με το ζάρι το συναίσθημα ΝΤΡΟΠΗ. Περιγράφει το γεγονός, π. χ. ένιωσα ντροπή όταν έσκισα τη ζωγραφία του φίλου μου. Η ομάδα μπορεί να συζητήσει και να ρωτήσει γιατί το έκανες αυτό;
Το ίδιο εξηγεί, π.χ. γιατί μου άρπαξε τον μαρκαδόρο που ζωγράφιζα και το ήθελε ταυτόχρονα και αυτός/ή. Η ομάδα προτείνει ενναλακτικούς τρόπους συμπεριφοράς, π.χ. τι θα μπορούσες να κάνεις αντί να του σκίσεις τη ζωγραφιά; Ο ίδιος και η ομάδα σκέφτονται και προτείνουν π.χ. να το πω στην κυρία ή να του πεις ότι θα το δώσεις σε λίγο. Πως λες να ένιωσε ο φίλος/ η σου που του έσκισες τη ζωγραφιά; ΣΤΕΝΑΧΩΡΗΜΕΝΟΣ.
Εδώ εισάγουμε και τον όρο ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ: η κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων.
• Παιχνίδι 7ο: Το βιβλίο των συναισθημάτων
Μπορείτε να φτιάξετε μαζί του ένα χειροποίητο βιβλίο, χρησιμοποιώντας χαρτί και μπογιές ή μαρκαδόρους. Μια ιδέα είναι να φτιάξετε ένα βιβλίο για ένα συναίσθημα όπου το παιδί θα συμπληρώνει τις σελίδες με πράγματα που την κάνουν να νιώθει έτσι. Για παράδειγμα, ένα «βιβλίο χαράς» θα έχει εικόνες που σχεδιάζετε εσείς και το παιδί με πράγματα που το κάνουν να νιώθει χαρά, εικόνες από περιοδικά, φωτογραφίες από φίλους και συγγενείς κοκ.
Ένας άλλος τρόπος είναι να φτιάξετε ένα βιβλίο για διάφορα συναισθήματα, όπου κάθε σελίδα θα είναι αφιερωμένη σε ένα (π.χ. μία σελίδα για τη χαρά, μία για τη λύπη κοκ.) Το παιδί μπορεί να σας πει π.χ. τι το κάνει να νιώθει ένα συναίσθημα και εσείς να το γράψετε στην αντίστοιχη σελίδα. Μπορεί μετά να κόψει μία σχετική εικόνα από ένα περιοδικό και να την κολλήσει στο βιβλίο ή να κάνει μια ζωγραφιά που ταιριάζει με το συναίσθημα.
Αυτή η δραστηριότητα είναι αρκετά διασκεδαστική για το παιδί, αν την κάνετε μαζί του. Μόνο του, μπορεί να δυσκολευτεί.
Στάμου Πηνελόπη
–
Υπεύθυνη του Κέντρου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Ειδική Παιδαγωγός (MSc Ειδική Αγωγή)
Σας άρεσε το άρθρο μας; Αφήστε το σχόλιο σας παρακάτω και η ομάδα μας θα σας απαντήσει το συντομότερο δυνατό.
Θέλετε να λαμβάνετε τα νέα άρθρα που συντάσσει η επιστημονική μας ομάδα; Γραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο – newsletter.
Η ομάδα του “Ψυχ…Αγωγείν”, (οι ψυχολόγοι, η λογοθεραπεύτρια, η εργοθεραπεύτρια και η ειδική παιδαγωγός) είναι διαθέσιμοι στο να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες σας παρέχοντας το πρώτο ραντεβού ΔΩΡΕΑΝ και να συζητήσουμε τυχόν απορίες σας. Για περαιτέρω διευκρινήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο στα τηλέφωνα
επικοινωνίας ή να μας επισκεφτείτε στο χώρο μας στη Λ.Βουλιαγμένης 261. Άγιος Δημήτριος (πλησίον μετρό Δάφνης).
Pingback: «ΠΑΙΔΙΚΟ ΙΧΝΟΓΡΑΦΗΜΑ (ζωγραφιά)» Τι είναι; Πώς αξιολογείται; Μας δίνει στοιχεία για το παιδί μας; - Κέντρο Ψυχοπαιδαγωγικής Υποστήριξης «Ψυ
ΥΠΕΡΟΧΟ… ΚΑΙ ΔΙΝΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΙΔΕΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΜΕ, ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΒΙΩΝΟΥΜΕ, ΚΑΙ Η ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΧΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΜΕ…
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΥ ΤΟ ΜΟΙΡΑΣΤΗΚΑΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ..
Αξιότιμη κα. Κάγκη,
Σας ευχαριστούμε θερμά για τα υπέροχα λόγια σας. Φροντίζουμε για το καλύτερο.
Με εκτίμηση,
Η διεπιστημονική ομάδα