Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ως κομμάτι της ζωής

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το διαδίκτυο, τα κινητά έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της ζωής όλων, καθώς και των παιδιών. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, λιγότερος ελεύθερος χρόνος, λιγότεροι ανοιχτοί χώροι, διάδοση των ηλεκτρονικών μέσων, ωθεί στην αλλαγή και των χαρακτηριστικών των παιχνιδιών που παίζουν τα παιδιά.

Συχνά τα παιδιά παίζουν από απόσταση με φίλους τους ή κάνουν νέους φίλους μέσα από  αυτά τα παιχνίδια. Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια με τη διάδοση που έχουν αποτελούν πλέον βασικό θέμα συζήτησης ανάμεσα σε συνομήλικους.

Καθημερινά στη δουλειά μου ακούω παιδιά να μιλάνε με πάθος για τα παιχνίδια που παίζουν, τους χαρακτήρες που διαλέγουν, τα κατορθώματα τους, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, ακόμα και την κοινωνικοποίηση μέσω αυτών των παιχνιδιών.

Παράλληλα, ακούω και τους γονείς να αγωνιούν, να δυσκολεύονται να περιορίσουν τη χρήση των παιδιών και να προβληματίζονται γενικότερα για τις επιδράσεις αυτών των μέσων. Από τη μία πλευρά δεν μπορείς να απομονώσεις τα παιδιά από τις σύγχρονες εξελίξεις, ούτε έχει νόημα να δαιμονοποιούμε τα μέσα αυτά. Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι διασκεδαστικά, ευχάριστα και ευεργετικά για τα παιδιά με πολλούς τρόπους. Τα εκπαιδεύουν, τους εξασφαλίζουν χώρο για δημιουργικότητα και προωθούν την κοινωνικότητά τους. Πότε όμως χρειάζεται να ανησυχήσουμε; Πότε μιλάμε για προβληματική χρήση και για εθισμό; Τι λείπει στα παιδιά που χρειάζεται να το καλύψει η εικονική ζωή;

Θετικές επιδράσεις των ηλεκτρονικών παιχνιδιών

• Συμβάλουν στην ανάπτυξη και στη βελτίωση γνωστικών δεξιοτήτων όπως: η συγκέντρωση της προσοχής, η παρατηρητικότητα, ο οπτικοκινητικός συντονισμός, η δεξιοτεχνία και η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.
• Συμβάλλουν στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της φαντασίας.
• Είναι διασκεδαστικά και αποτελούν μέσο ψυχαγωγίας.
• Μπορούν να συμβάλλουν στην αυτοπεποίθηση μέσω της αίσθησης ελέγχου που παρέχουν.
• Μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα εκπαιδευτικά εργαλεία, καθώς μέσα από κάποια παιχνίδια μπορούν να ενισχυθούν και να εξελιχθούν σχολικές ή γενικές γνώσεις.
• Μπορούν να αποτελέσουν μέσο κοινωνικοποίησης, αφού το παιδί καλεί τους φίλους του να παίξουν μαζί του, συζητάει τις επιδόσεις του με αυτούς και ανταλλάσσουν πληροφορίες.

Αρνητικές επιδράσεις

• Μείωση της σωματικής δραστηριότητας και της επαφής με τη φύση
• Μείωση της πρόσωπο-με-πρόσωπο επαφής και της άμεσης κοινωνικοποίησης
• Εσωστρέφεια και κοινωνική απομόνωση
• Η επαναλαμβανόμενη έκθεση στη βία, καθώς πολλά ηλεκτρονικά παιχνίδια περιέχουν βίαιες εικόνες και δραστηριότητες.
• Κίνδυνος εθισμού

Σημάδια που πιθανά δείχνουν εθισμό

• Να αποτελεί το παιχνίδι τη μοναδική πηγή ευχαρίστησης
• Απουσία ενδιαφέροντος για άλλες δραστηριότητες
• Αρνητικά συναισθήματα όσο δεν παίζει
• Το παιδί περνά όλο τον ελεύθερο χρόνο του μπροστά στον Η/Υ
• Αδυνατεί να σταματήσει να παίζει όταν του ζητηθεί
• Αποζητά συνεχώς περισσότερο χρόνο για να παίξει
• Έχει συχνά πονοκεφάλους και νυστάζει στο σχολείο
• Πέφτει η σχολική του επίδοση
• Παραμελεί το φαγητό του και την προσωπική του υγιεινή
• Προτιμά να παίζει απ’ το να δει τους φίλους του, η ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια τείνει να υποκαθιστά τις σχέσεις με τους συνομηλίκους και την οικογένειά του
• Λέει ψέματα για τη διάρκεια που παίζει

Ποιες ανάγκες που δεν καλύπτονται στην πραγματική ζωή μπορεί να δηλώνονται μέσα από την υπερβολική χρήση;

Μέσα από την εικονική τους ζωή τα παιδιά μπορεί να προσπαθούν να καλύψουν ελλείματα που νιώθουν στην πραγματική ζωή. Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια προσφέρουν μια ανακουφιστική αίσθηση ελέγχου και δυνατότητα επιλογών, τα οποία ένα παιδί μπορεί να μη νιώθει πως έχει. Προσφέρουν, επίσης, δυνατότητες κοινωνικοποίησης, τις οποίες μπορεί το παιδί να μην έχει στη ζωή του ή να δυσκολεύεται να αποκτήσει. Μέσω των παιχνιδιών αυτών μπορεί το παιδί να δημιουργήσει έναν χαρακτήρα με τα στοιχεία που θα ήθελε να έχει, έτσι αυτός ο χαρακτήρας να προσφέρει στην αυτοπεποίθηση του παιδιού, το οποίο μπορεί να νιώθει μειονεκτικά στην ζωή του.

Επιπλέον, μέσα από την υπερβολική χρήση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών μπορούμε να ακούσουμε μηνύματα που μας στέλνει το παιδί για την ανάγκη του να του δώσουμε κίνητρα για άλλες δραστηριότητες, να του δώσουμε προσοχή και φροντίδα, να σκεφτούμε τι του λείπει και τι μπορεί να το δυσκολεύει αυτή τη χρονική περίοδο, ακόμα να του δώσουμε ελπίδα και να φωτίσουμε τις δυνατότητες και τις επιλογές που υπάρχουν στη ζωή του.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

• Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια δεν πρέπει να αποτελούν το μοναδικό είδος ψυχαγωγίας για ένα παιδί.
• Όταν αγοράζετε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι θα πρέπει να προσέχετε την ειδική σήμανση που υπάρχει πάντα σε αυτό και αφορά αφενός την ηλικία που θα πρέπει να έχει το παιδί για να το παίξει και αφετέρου το περιεχόμενό του
• Συζητήστε μαζί του για το περιεχόμενο των παιχνιδιών και για διάφορα θέματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια παιξίματος, όπως είναι η ανταγωνιστικότητα μεταξύ φίλων, η βία στον πραγματικό κόσμο σε σχέση με τη βία στο παιχνίδι κ.λπ.
• Το ηλεκτρονικό παιχνίδι είναι καλό να μη βρίσκεται στο δωμάτιο του παιδιού, αλλά σε ένα κοινόχρηστο χώρο όπως είναι το σαλόνι.
• Συζητήστε με τα παιδιά για τις επιπτώσεις της πολύωρης χρήσης.
• Θέστε σταθερούς κανόνες. Συμφωνήστε με το παιδί τον αριθμό των ωρών που θα μπορεί να ασχολείται με το ηλεκτρονικό παιχνίδι.
• Ενθαρρύνετε άλλες δραστηριότητες και δώστε κίνητρα, ιδέες και δυνατότητες
• Αν διαπιστώσετε ότι το παιδί σας χρησιμοποιεί σε υπερβολικό βαθμό ηλεκτρονικά παιχνίδια και αυτό του έχει προκαλέσει συναισθηματικές ή άλλου είδους δυσκολίες, απευθυνθείτε για βοήθεια σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

ΧΑΡΙΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ

ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ-ΕΙΔ.ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

Σας άρεσε το άρθρο μας; Αφήστε το σχόλιο σας παρακάτω και η ομάδα μας θα σας απαντήσει το συντομότερο δυνατό.

Θέλετε να λαμβάνετε τα νέα άρθρα που συντάσσει η επιστημονική μας ομάδα; Γραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο – newsletter. 

Η ομάδα του «Ψυχ…Αγωγείν», (οι ψυχολόγοι, η λογοθεραπεύτρια, η εργοθεραπεύτρια και η ειδική παιδαγωγός) είναι διαθέσιμοι στο να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες σας παρέχοντας το πρώτο ραντεβού ΔΩΡΕΑΝ και να συζητήσουμε τυχόν απορίες σας. Για περαιτέρω διευκρινήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κέντρο στα τηλέφωνα επικοινωνίας ή να μας επισκεφτείτε στους χώρους μας στη Λ.Βουλιαγμένης 261, Άγιος Δημήτριος (πλησίον μετρό Δάφνης) ή Ίμβρου 27 & Λ.Ηλιουπόλεως, Δάφνη (πλησίον μετρό Άγιος Ιωάννης).